Soms kruist een idee je pad en laat het je daarna niet meer los. Zo was het met het Westerborkpad. Ik weet niet precies wanneer ik er voor het eerst over hoorde. Misschien was het een artikel, een foto, of gewoon het woord ‘Westerbork’ dat iets in mij raakte. Of omdat de lange weg naar het voormalige kampterrein mij als kind al heel nieuwsgierig maakte. Wat ik wel weet, is dat ik sindsdien het gevoel heb dat ik dit pad móét gaan lopen.
Niet als sportieve uitdaging. Niet omwille van mooie vergezichten of imposante natuur. Maar als een stille reis met een dieper doel. Een pad van herinnering. Van erkenning. Van stilstaan bij wat niet vergeten mag worden. Het Westerborkpad wandelen is namelijk geen gewone tocht, maar een reis door de geschiedenis.
Wat is het Westerborkpad?
Het Westerborkpad is een langeafstandswandeling van zo’n 340 kilometer. Het loopt na de proloog, van de Hollandsche Schouwburg naar Hooghalen in Drenthe, waar het voormalig kamp Westerbork ligt verscholen in het bos.
De route volgt zo veel mogelijk het spoor dat in de Tweede Wereldoorlog werd gebruikt om Joden, Roma en Sinti naar het doorgangskamp te deporteren. Voor de meesten was dit slechts een tussenstop. Van daaruit vertrokken treinen naar kampen zoals Auschwitz, Sobibor, Bergen-Belsen. Naar de dood.
Langs de route liggen tientallen gedenkplaatsen: struikelstenen, kleine monumenten, verhalen op informatieborden. Maar misschien is het pad zelf wel het grootste monument van allemaal.
Waarom juist nu?
Ik voel de behoefte om dit pad te gaan lopen. Juist nu.
Omdat ik me steeds vaker afvraag: hoe zorgen we ervoor dat we blijven herdenken, echt herdenken? Niet alleen met woorden of kransen, maar met aandacht, tijd, beweging. Hoe maken we ruimte voor herinnering in een wereld die steeds sneller gaat?
Ik kies ervoor om met mijn voeten te luisteren. Om stil te zijn onderweg. Niet vanuit zwaarte, maar vanuit betrokkenheid. Omdat het verleden niet ver weg is. Omdat het zich verankerd heeft in het landschap, in de sporen die er nog zijn – en in de sporen die ontbreken.
Mijn plan
Ik ga het pad in etappes lopen. Op mijn eigen tempo. Zonder strakke planning, zonder prestatiedrang. De route ligt er. De geschiedenis ook.
Ik loop het pad alleen en onderweg wil ik schrijven. Niet omdat mijn verhaal belangrijker is dan dat van anderen – maar omdat ik geloof in het delen van ervaring. Omdat een persoonlijk perspectief het grote verhaal dichterbij kan brengen.
Wat ik verwacht? Rust. Stilte. Misschien verdriet. Maar ook verbondenheid. En inzicht. Wandelend kom je niet alleen vooruit, je komt ook dieper in jezelf. Zeker op een pad als dit.
Vanaf het begin
Ik heb in het verleden de proloog vanaf het centraal station in Amsterdam naar de Hollandsche Schouwburg al eens gelopen. Aansluitend daaraan liep ik toen de eerste etappe naar Amsterdam Duivendrecht. Maar dat is inmiddels ruim drie en een half jaar geleden. Ik wilde toen ook de rest van het Westerborkpad wandelen, maar dat is er toen niet van gekomen. Daarom begin ik nu helemaal opnieuw. En natuurlijk neem ik jou via mijn blog mee op reis.
Een uitnodiging
Misschien herken je dat gevoel: dat een pad je roept. Niet om wat je ziet, maar om wat je voelt. Als dat zo is, luister dan. Je hoeft het niet morgen te lopen. Niet in één keer. Niet perfect. Maar misschien is het ook voor jou een manier om iets tastbaars te doen. Een manier om stil te staan – letterlijk – bij een geschiedenis die nooit geschiedenis mag worden.
Voor mij begint het nu. Niet met de eerste stap buiten de deur, maar met dit voornemen. Met deze woorden. De rest volgt. Voetje voor voetje, stapje voor stapje. Iedere stap een nieuwe herinnering achterlatend.