Op een niet zo zonnige ochtend tijdens onze vakantie ging ik met mijn zoon naar het oorlogsmuseum in Overloon. Wij waren er al wel eens geweest, maar toen was hij pas 2, dus hij herinnerde zich er niets meer van. De interesse in de oorlog heeft hij van mij en stiekem vind ik dat wel heel erg leuk. Zo kunnen we samen dingen bezoeken. Wat vonden we van het museum?

Overloon

Overloon is een klein dorpje op de rand van Noord-Brabant en Limburg. Nadat de Slag om Arnhem mislukt bleek te zijn, werd dit een nieuw gebied waar door de Duitsers en de Britten volop gevochten werd. Het duurde weken voordat de Britten Overloon in handen hadden en de bevrijding een feit was. Daar was wel voor nodig dat het hele dorpje verwoest werd. Om de gevallenen te eren en nooit te kunnen vergeten wat er gebeurd was, werd besloten om een museum te maken als blijvend monument. Dat museum werd het oorlogsmuseum. Het werd in 1946 geopend, nog voordat het dorp opnieuw opgebouwd was. Het museum werd een eerbetoon. Niet alleen aan de gevallenen. Ook aan iedereen die in deze periode heeft moeten lijden of heeft gevochten in deze periode in de Nederlandse geschiedenis.

Entreepad

Wanneer je door de poort van het oorlogsmuseum loopt wandel je eerst over een lang pad naar de echte entree. Je loopt een stuk langs het bos waar veel gestreden is en aan de rechterkant is een speeltuin. Langs het pad waar je overheen loopt vindt je een aantal bankjes. Daarop staat door wie het bankje aangeboden is of voor wie het bankje is. Ook staan er enkele andere monumenten langs het pad. Vlak voor de echte entree van het museum staat een heuse tank.

Het museum

Na het zien van de tank loop je naar het museum. Bij binnenkomst heb je aan de linkerkant de kassa en aan de rechterkant kan je gelijk het museumcafé “de Vrijheid” in. Dit café kan je ook als fietser of wandelaar bezoeken zonder naar het museum te gaan. Een klein stukje verder heb je de ingangspoortjes waar je je toegangsbewijs scant zodat je door de poortjes kunt. Op dit moment is er in de filmzaal een serie vlogs te zien over voorwerpen die je in het museum tegenkomt.

Dan loop je door naar de expositiehallen van het museum. Je begint met een film op de muur over Nederland na de eerste Wereldoorlog en de opkomst van Hitler. Deze film gaat tot en met 1939, vlak voor het begin van de oorlog in Nederland. Hier zie je ook enkele voorwerpen van de Nazi’s. En er is een replica van een wachtcafé voor wanneer men even niet in gevecht was. Daarna kom je in een grote hal waar je plaats kunt nemen op een vierkante tribune. Daar zie je een filmpje van personen die centraal staan in het museum. In het kort aan je geïntroduceerd. Zo heb je de Oostenrijker Seyss-Inquart. Hij werd door Hitler aangesteld om Nederland klaar te maken voor de oorlog. Of de keuzes die jonge soldaten moesten maken om wel of niet voor de Duitsers te vechten. Of het Joodse meisje dat tijdens de oorlog gescheiden werd van haar familie. Zou zij ze terug zien na de oorlog?

Antwoorden

In het Oorlogsmuseum krijg je antwoord op de vragen die in de introductiefilm gesteld worden. Dit gebeurt aan de hand van geschreven teksten. Als bezoeker word je daarnaast ook uitgedaagd om jezelf in de situatie van enkele personages te verplaatsen. Op een interactieve manier krijg jij vragen voorgeschoteld waar je een antwoord op kunt geven door je voet links of rechts te zetten. Of door simpelweg te kiezen tussen ja en nee. Je ziet dan meteen welke keuzes jij en de mensen die tegelijk met jouw de vragen beantwoorden maken. Daarna zie je welke keuzes door alle bezoekers gemaakt zijn. Dit wordt weergegeven in percentages. Daarna hoor je welke keuze de persoon zelf heeft gemaakt en waarom.

Een reis door emoties

Een bezoek aan het Oorlogsmuseum in Overloon is niet alleen educatief, maar ook emotioneel uitdagend. Mij raakt het in elk geval altijd wel. Zeker op het moment dat je naar de voorstelling gaat waarbij je uiteindelijk in een schuilkelder komt. En ook al heb je daar zelf alle ruimte en had men dat vroeger niet, toch voelt het beklemmend om daar te zitten. De tentoongestelde objecten en verhalen herinneren eraan hoe fragiel vrede en vrijheid kunnen zijn. Door foto’s, brieven en persoonlijke bezittingen van slachtoffers en overlevenden te tonen, brengt het museum de menselijke kant van de oorlog naar voren. Als bezoeker word je daardoor uitgenodigd om na te denken over het belang van een vreedzame samenleving en wat de gevolgen van je daden kunnen zijn.

Lancaster

Het hoogtepunt voor mij was vooral het zien van de Lancaster. Een groot vliegtuig dat tijdens de oorlog in het Belgische Bunsbeek is neergestort. Vrijwel meteen verdween het met haar zeven bemanningsleden onder de grond. In 2016 heeft men het toestel opgegraven en alle brokstukken werden bewaard. Tijdens de opgraving werden de resten van drie van de bemanningsleden gevonden. Zij kregen een laatste rustplaats op de Engelse begraafplaats vlakbij Leuven. Met de brokstukken die gevonden zijn is in 2021 het vliegtuig gereconstrueerd in het museum. Het is tentoongesteld op een grote scheve helling waarbij de contouren van het vliegtuig met zwart zijn aangegeven. Een speciaal team heeft vervolgens alle gevonden brokstukken daar terug gelegd waar ze hoorden, zodat wij als bezoekers het vliegtuig kunnen zien. Heel indrukwekkend vond ik dat.

Wil jij het oorlogsmuseum bezoeken? Via deze link kan jij kaartjes aanschaffen en steun je mijn blog zonder dat het jou wat extra kost. Met een museumjaarkaart heb je overigens gratis toegang tot het museum.

Ben jij al in het oorlogsmuseum geweest?