Er is een dag waarop calorieën niet tellen, broodjes kroket een volwaardige maaltijd zijn en zelfs de meest fanatieke salade-eter even zwicht. Jawel, nationale krokettendag. Elk jaar op 9 oktober vieren we de snack die Nederland al decennia lang in z’n greep houdt: de kroket. Of je hem nu uit de muur trekt, zelf bakt of in een luxe broodje bij de lunch serveert, vandaag mag het. Sterker nog, het hóórt.

Het idee achter nationale krokettendag is simpel: een ode brengen aan een stukje oer-Hollandse eetcultuur. De datum, 9 oktober, is niet willekeurig gekozen. Dit is namelijk de geboortedag van culinair journalist Johannes van Dam, die de kroket tot kunst verhief. Hij vond dat de kroket een plek verdiende naast culinaire hoogstandjes als kreeft en truffel, en eerlijk is eerlijk: daar valt weinig tegenin te brengen.

Waarom de kroket niet uit de mode raakt

Wat de kroket zo onweerstaanbaar maakt, is niet alleen die knapperige korst of smeuïge ragout. Het is ook het stukje nostalgie dat eraan vastzit. Wie heeft er niet ooit een kroket gegeten na een dagje strand, of als troost op een druilerige dag? De geur van versgebakken kroketten brengt je in één klap terug naar vroeger, toen geluk nog te koop was voor een euro bij de snackbar om de hoek.

En laten we eerlijk zijn: er is voor ieder wat wils. Rundvlees, goulash, kip, saté, garnalen, kaas, zelfs pulled pork en truffelvarianten. De kroket past zich moeiteloos aan aan de smaak van de tijd. Er bestaan inmiddels zelfs vegan kroketten die zo goed schijnen te zijn dat je bijna vergeet dat er geen vlees in zit.

Hoe je nationale krokettendag viert

Er is geen officiële etiquette voor nationale krokettendag, maar als je het goed wilt doen, begin je natuurlijk met een versgebakken exemplaar bij de lunch. Op een broodje, met eventueel een likje mosterd. Niet te veel, want de kroket is de ster van de show. Of doe zoals ik, laat de mosterd helemaal achterwege.

’s Avonds kun je het iets creatiever aanpakken. Wat dacht je van:

• Een krokettenproeverij met vrienden (iedereen neemt zijn favoriete soort mee)
• Kroketten als onderdeel van een borrelplank
• Mini-kroketjes als amuse bij het diner
• Of, als je durft, zelf kroketten maken van je restjes stoofvlees

Wie van koken houdt, kan online tal van recepten vinden. En als je slim bent, bestel je meteen een goede friteuse, bakplaat of airfryer. Dat maakt het bakken niet alleen makkelijker, maar ook nog iets minder vet. Wist je trouwens dat er een heus kookboek¹ bestaat voor de kroket?

De vegetarische en vegan kroket: meer dan een alternatief

Vroeger werd je als vegetariër misschien een beetje zielig aangekeken als je “nee” zei tegen een kroket. Nu is dat wel anders. De markt voor vegetarische en vegan kroketten groeit. Denk aan kroketten met paddenstoelenragout, oude kaas, linzen of bloemkool. Ze zijn vaak net zo knapperig, minstens zo romig en een stuk vriendelijker voor dier en planeet. Liever een zuurtje in je kroket? Dan is er zelfs de augurkenkroket van de bekende Amsterdamse augurkenmaker. Wil je een bewuste keuze maken op nationale krokettendag? Dan kan je eens een plantaardige variant proberen of een snackbar bezoeken die duurzame snacks op de kaart heeft staan.

Wist je dat…

– Nederlanders gemiddeld 25 kroketten per persoon per jaar eten?
– De kroket oorspronkelijk uit Frankrijk komt, maar door ons tot kunstvorm is verheven?
– Er zelfs kroketten bestaan met stamppotvulling, hachee of dus augurk?
– En dat de frikandel weliswaar populairder is, maar de kroket meer respect geniet onder fijnproevers?

De kroket is eigenlijk een culinair icoon in een jasje van paneermeel.

Kleine moeite, groot gebaar

Of je nu thuis eet, onderweg bent of een feestje hebt: een kroket past altijd. En wat is er mooier dan een snack die verbindt? Iedereen kent dat gevoel: de eerste hap, de hete ragout die nét iets te vroeg je tong raakt, het schuldige geluksmoment dat daarop volgt.

Als je vandaag een kroket eet, doe het bewust. Geniet van de textuur, van de geur, van het geluid van die eerste “kraak”. Laat het een klein moment van eenvoud zijn in een vaak ingewikkelde dag, een herinnering dat plezier niet altijd groots hoeft te zijn om waardevol te voelen. Eten verbindt, zeker op dagen zoals deze.

En voor de echte fans…

Er zijn genoeg manieren om je liefde voor kroketten ook ná nationale krokettendag voort te zetten. Schrijf erover, proef nieuwe smaken, of duik eens in de geschiedenis van de snackcultuur. Wie weet inspireer je jezelf of andere om ook een kroket te bakken. Want eerlijk is eerlijk: er zijn weinig onderwerpen die zó universeel gewaardeerd worden als de kroket. Trouwens, je kunt, zeker in de decembermaand, ook dagelijks ernaar kijken: hang simpelweg een kroket in je kerstboom¹.

Tot slot

Op nationale krokettendag draait het niet om haute cuisine, maar om genieten zonder gedoe. Om even niet moeilijk te doen over vetpercentages of voedingswaarden. Een dag per jaar mogen we gewoon onbeschaamd Hollands zijn: broodje kroket in de hand, eentueel mosterd erbij, en een grote glimlach.

Dus pak die tang, warm de frituur op en vier mee. Want de wereld mag dan ingewikkeld zijn, sommige dingen blijven heerlijk eenvoudig. En daar hoort de kroket absoluut bij.

1. Dit is een affiliate link. Dit betekent dat ik een kleine commissie ontvang wanneer jij iets koopt via zo’n link – zonder extra kosten voor jou. Zo help je mij deze blog draaiende te houden. Dank je wel! ↩︎