Nee, dit artikel gaat niet over het bekende lied of het televisie programma met dezelfde naam. Met een bijna tiener in huis lijkt het soms lastig om Nederlands te praten. Hier in Limburg zie je sowieso vaak al dat kinderen in het dialect met hun ouders praten. En dat is natuurlijk prima, als je dat als ouders ondersteunt. Ik, als niet Limburgse, ken het dialect en ik versta het. Ik kan het zelfs enigszins spreken… als ik boos ben. Maar bij mij thuis is de “voertaal” Nederlands. Toch?

Nederlands als basis

Dialect spreken is prima, maar ik vind het vooral belangrijk dat de basistaal, het Nederlands goed gebruikt kan worden. En heel eerlijk? Daar schort het in Limburg nog wel eens aan. Maar goed, dat zal ook bij ons in Drenthe ongetwijfeld zo zijn. Daar ben ik mij ook echt wel van bewust. Je zult altijd wel aan iemand kunnen horen waar die persoon vandaan komt. En dat ligt niet alleen aan een rollende R of een zachte G. Of, zoals bij ons in het noorden, het inslikken van letters. Want ook in de grammatica of bepaald woordgebruik is wel te horen waar je vandaan komt. ABN? Dat bestaat volgens mij niet. Niemand spreekt op dezelfde manier Nederlands, dus algemeen beschaafd Nederlands ook niet. Of je moet onder beschaafd verstaan dat je op een normale, niet discriminerende, manier praat. Zonder gescheld of het gebruik van bepaalde ziekten.

Thuiskomen

En toch moet ik eerlijk toegeven dat ik het heerlijk vind als ik naar het Drents luister. Of als ik iets in het Drents lees. Zelf beheers ik het Drents niet goed genoeg om het te spreken, maar ik begrijp het wel degelijk. En wanneer ik naar Daniël Lohues of Skik luister, dan kan ik ook een “schier” woordje meezingen. Want ja:

Hier kom ik weg, veur mien hiele leben
Ben ‘k met dizze horizon verweben
Hier kom ik weg, hier stiet ons huus
Bliekbar kom ik daor altied weer terecht

Hier kom ik weg ~ Daniël Lohues

Engels en straattaal

Maar met een bijna tiener in huis die Youtube ontdekt heeft klinkt het hier niet alleen Nederlands. Integendeel. Regelmatig hoor ik wat Engelse woorden. Of ik krijg de vraag of er wat te “tjappen” is. Ik weet inmiddels wat ermee bedoeld wordt. Toch blijf ik steevast vragen of meneertje het in het Nederlands kan herhalen. Gewoon omdat ik niets heb met die straattaal. Tjappen is namelijk straattaal voor eten. Maar tjappen betekend schijnbaar ook stempelen¹.

Moeilijk

En ja, ik weet dat echt goed Nederlands praten misschien voor sommige mensen moeilijk is. Ik heb er ook echt geen moeite mee als iets grammaticaal niet helemaal juist is. Maar ik vind het wel gewoon fijn als er Nederlands tegen mij gesproken wordt. Waar ik ook ben. Of dat nou in Drenthe, Limburg of Friesland is. Ook in de grote steden vind ik het fijn als er Nederlands gesproken wordt. Ook al snap ik dat op terrassen dat soms voor de bediening misschien juist lastig is. Daar zijn het natuurlijk vooral studenten die als bijbaan in de bediening werken. En veelal internationale studenten ook waarschijnlijk. Tja en het Nederlands dat leer je niet in een paar dagen.

Wat is bij jou thuis de “voertaal”? En beheers jij het dialect van de provincie waar je woont of geboren bent?

1. Bron ↩︎